Οργάνωση της μελέτης - 'Εξελίσσειν' Δρ Βασίλης Σακκάς

Η οργάνωση και καθοδήγηση της μελέτης είναι βασικός παράγοντας για τη μάθηση. Οι ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού και οι διαφορές σε διάθεση, μνήμη, αντίληψη, προσοχή, ταχύτητα και ρυθμό μάθησης καθορίζουν τις τεχνικές εκπαίδευσης στη μελέτη, με στόχο το παιδί να καταστεί ικανό να διαχειρίζεται μόνο του τη μελέτη του.

Αν το διάβασμα ήταν ελεύθερη και ευχάριστη απασχόληση… μάλλον δεν θα ήταν υποχρέωση ή αγγαρεία… Τι «καταφέραμε» στο σχολείο και στο σπίτι… Κάναμε τη γνώση, το διάβασμα, το γράψιμο και γενικά τις σχολικές δραστηριότητες… «εργασία»… «υποχρέωση»… «αγγαρεία»… Τα παιδιά μας διαβάζουν για το τεστ… Γράφουν επειδή θα το ελέγξει ο δάσκαλος… Μαθαίνουνγια να πετύχουν στις εξετάσεις… Εργάζονται για το σχολείο, επειδή ΠΡΕΠΕΙ!!! και όχι επειδή το θέλουν και τους αρέσει!!! Ξεχάσαμε την ικανοποίηση, το ενδιαφέρον, τον ενθουσιασμό, τη δημιουργικότητα… Οι μαθητές μας εκπαιδεύονται να μαζεύουν γνώσεις, να εργάζονται, να μαθαίνουν, να αφομοιώνουν και να χρησιμοποιούν αυτά που τους ετοιμάσαμε… Αν ανταποκρίνονται σε αυτά είμαστε όλοι ευχαριστημένοι και περήφανοι ... Αλλά η απόκτηση και απλή επεξεργασία γνώσεων δεν είναι αρκετή ειδικά στη σύγχρονη πραγματικότητα... Η ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης, η παραγωγή νέων ιδεών, η εναλλακτική, παιγνιώδης και διαφοροποιημένη προσέγγιση των πραγμάτων… είναι απαραίτητες δεξιότητες που αναπτύσσονται αρχικά από την οικογενειακή αλληλεπίδραση και στη συνέχεια από τη σχολική διαδικασία…

Η οργάνωση και καθοδήγηση της μελέτης είναι βασικός παράγοντας για την αποτελεσματική μάθηση. Για να βοηθήσουμε στην οργάνωση και καθοδήγηση της μελέτης είναι απαραίτητο να λάβουμε υπόψη τις διαφορές σε διάθεση, μνήμη, αντίληψη, προσοχή, ταχύτητα και ρυθμό μάθησης. Πρέπει να εξετάσουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού και να εφαρμόσουμε προσαρμοσμένες τεχνικές ανάλογα με την ηλικία, τις εμπειρίες, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του και τα οπτικά, ακουστικά ή κιναισθητικά χαρακτηριστικά που επικρατούν, για να μην καταναλώνει άσκοπα ενέργεια. Είναι δεξιότητα που χρειάζεται σταδιακή εκπαίδευση, ώστε το παιδί να καταστεί ικανό να διαχειρίζεται μόνο του τις σχολικές υποχρεώσεις, αλλά και την απεριόριστη ροή πληροφοριών με τη χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου.

Με την οργάνωση και καθοδήγηση μελέτης τα παιδιά αποκτούν απαραίτητες γνώσεις και τεχνικές, επαναπροσδιορίζουν λαθεμένους τρόπους, στάσεις, στόχους και συμπεριφορές και σταδιακά καθοδηγούνται σε μεγιστοποίηση των αποδόσεων της μελέτης. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και γι' αυτό οι γενικές αρχές, που συνήθως διατυπώνονται, μπορεί να μην έχουν αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο παιδί και να χρειάζεται άλλη διαδικασία. Γενικά όμως είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε και επιβραβεύουμε τα παιδιά μας σε όλη τη διαδικασία και όχι μόνο για τα αποτελέσματα της μελέτης. Ο άνετος, ήσυχος και χωρίς διασπαστικά ερεθίσματα χώρος είναι επίσης συνήθως σημαντική προϋπόθεση. Η οργάνωση του χρόνου, ο τρόπος και η σειρά με την οποία θα διαβαστούν τα μαθήματα και θα γίνουν οι εργασίες, η δική μας διακριτική παρουσία και υποστήριξη, η οποία πρέπει σταδιακά να μειώνεται, τα προγραμματισμένα και έκτακτα διαλλείματα κ.α. αποτελούν επίσης σημαντικές προϋποθέσεις, αλλά πάντοτε, όταν υπάρχουν δυσκολίες, η συμβολή του ειδικού μπορεί να είναι καθοριστική για την επίλυση των προβλημάτων και την απρόσκοπτη εξέλιξη των παιδιών μας.

Σημαντικά για την Οργάνωση της μελέτης είναι η επιλογή χώρου και το πρόγραμμα μελέτης, οι στόχοι και τα όρια, η οργάνωση χρόνου και η επιλογή δραστηριοτήτων. Σημαντικός είναι ο ελεύθερος χρόνος και η ξεκούραση πριν το διάβασμα, ο μεταβατικός χρόνος ανάμεσα στα μαθήματα και τα διαλείμματα. Συνήθως προτείνουμε έναρξη με δύσκολα ή βαρετά μαθήματα και εναλλαγές, εκμάθηση τεχνικών σημειώσεων, σχεδιαγραμμάτων, πλαγιότιτλών κ.λπ. Απαραίτητη είναι η συζήτηση για τα κίνητρα μελέτης, για την επίδραση εξωγενών παραγόντων, για δυσκολίες, προβλήματα, ώστε να εξατομικευτεί στις ιδιαιτερότητες του παιδιού η διαδικασία. Έχουμε ρεαλιστικές απαιτήσεις, δείχνουμε ανοχή στα λάθη και τις παραλείψεις, κάνουμε θετικές παρατηρήσεις και διορθώσεις, παρακολουθούμε τις αντιδράσεις του παιδιού, παρέχουμε βηματική παρώθηση και επιβράβευση και δείχνουμε απόλυτη διαθεσιμότητα βοήθειας.

Στις πρώτες τάξεις του δημοτικού βοηθάμε το παιδί να οργανώσει τη μελέτη του, χωρίς όμως να υπερβάλουμε.  Σιγά-σιγά αποχωρούμε και αρχικά εφαρμόζει το πρόγραμμα που φτιάξαμε μαζί για να φτάσει στο σημείο να το κάνει μόνο του.

Κάνουμε συχνές επισκέψεις σε βιβλιοπωλεία, εκθέσεις κ.ά. και επιλέγουμε και διαβάζουμε βιβλία που το ενδιαφέρουν και το ευχαριστούν... Τα διαβάζουμε μαζί, σαν διασκέδαση και όχι σαν «δουλειά»… τα ζωντανεύουμε, τα δραματοποιούμε, τα απολαμβάνουμε!!!

'Εξελίσσειν' 

Ινστιτούτο Μάθησης, Επικοινωνίας & Συμπεριφοράς

Περιστέρι: Μαβίλη 1

210 53 25 530

Ίλιον: Λεωφ. Πετρουπόλεως 49 & Ρωμανού 1

 210 26 92 250

http://www.exelissin.gr

info@exelissin.gr

Μαθησιακές Δυσκολίες - Δυσλεξία , Λογοθεραπεία - Εργοθεραπεία , Ελλειμματική Προσοχή - Υπερκινητικότητα , Ψυχολογική και Παιδοψυχριατρική Υποστήριξη , Συμβουλευτική Γονέων και Παιδιών , Επαγγελματικός Προσανατολισμός , Θεραπεία Μέσω Τέχνης και Τεχνολογίας , Οργάνωση και Καθοδήγηση Μελέτης , Ψυχολογία , Ψυχομετρία , Εκπαίδευση Ενηλίκων , Παιδαγωγική , Αντισταθμιστική Αγωγή , Ειδική Αγωγή

---